مالپه‌رێ خابير مالپه‌ره‌كێ سه‌ربه‌خو یێ هه‌مه‌ره‌نگه
Related Articles
سعد محمد حسن
– ل سالا (1917ز) د خێزانەکا پروتستانتيدا ژدایکبوویە.
– داغباربوویە ب فەلسەفا سەردەم ب تایبەت ب فەلسەفا (وجودى).
– موژیلبوونا ب کارێ رۆژنامەڤانى، و گەشتکرنێن وى یێن بەردەوام بۆ وەلاتێن رۆژهەلاتى کارتێکرن لێ کر تاکو باوەرى ب ئایینێ ئیسلامێ ئیناى.
– پێشتر دگۆت ئایین ب تنێ ئەفسانەیەکە.
– حەزا لێکولین و دویڤچوونێ ئەو پالدا خواندنێ بۆ ئایینێن رۆژهەلاتى بکەت.
– دگەشتا ویدا بۆ وەلاتێن رۆژهەلاتى ب تایبەتى یێن موسلمان، دیت موسلمان کەیفخوەشتر و رازیترن سەرەراى هەژارى و ئاکنجیبوونا وان لژێر دەسهەتلادارێن ستەمکار، ب بەراووردى دگەل وەلاتێن پێشکەفتى وەکى سوید و سویسرا.
– و ئەوى دیت ژیانا موسلمانان ب رامان و مەرەمترە، و دگۆت: ئەرێ بوچى ئەڤ جوداهییا بەروڤاژى هەیە، بوچى ئەم خەمگینن سەرەراى هەبوونا هەر پێدڤییەکا خوەشیێ دناڤ مەدا و پێشکەفتنا وەلاتێن مە؟!
– بوچى وەلاتێ من (سویسرا) ژى وەکى وەلاتێ (سوید)ە، سەرەراى وێ رەوشا ل بلنترین ئاستێ خوەشیێ ئەم دناخێ خوەدا نەبەختەوەرن؟
– و دگەل ڤان هەمى خوەشییان ئەز دبینم من پێدڤیبوون یا هەى بۆ خواندنا ئایینێن رۆژهەلاتى؟
– ل ده‌سپێکێ ئایینێ هندوسى خواند قەناعەت پێ نەبوو، دویڤرا ئایینێ ئیسلامێ خواند، و باشتر ئیسلام نیاسى دەمێ پەرتووکێن فەیلەسوفێ فرەنس (René Guenon ”رینیه گینو”)ى، خواندین.
– دبێژت: ب پەرتووکێن وى و ب بەراووردیا ئیسلامێ دگەل شارستانییەتا مادى یا رۆژئاڤاى من رامانا ژیانا مرۆڤاتیێ دیت، بەروڤاژى دیتنا رۆژئاڤاى کو ب تنێ موژیلبوونە ب مادەی ڤە.
– پشتى ڤەکولین و هزرکرنەکا درێژ و بەراووردیێ دناڤبەرا شارستانییەتا ئیسلامێ و رۆژئاڤاى دا، و پشتى دزڤریتە (سویسرا) ئەو و هەڤژینا خوە یا هولەندى موسلمانبوونا خوە راگەدهینن، و ناڤێ خوە دکەت (سەید عەبدولکەریم)، و کومەکا بابەتان ل دۆر ڕاستییا ئیسلامێ د گوڤارێن: “گورنال دى نيف” و “گازيت دى لوزان”، بەلاڤە دکەت.
– و کومەکا پەرتووکێن خزمەتا ئیسلامێ دکەن د وەردگێرت، و د هەمى نڤیسینێن خوەدا بەرەڤانیێ ژ ئیسلامێ دکەت.
– و کومەکا پەرتووکان نڤیسینە، ژ وانا پەرتووکا (هشیاربوونا ئیسلامى) و (ئاشکەرابوونا ئیسلامێ) و (ئیسلام دناڤبەرا تیتال و پێکەفتنێ دا).
– ل سالا (1988ز) خەلاتێ (کومەلا نڤیسەرێن فرەنسى) پێ هاتییە دان.
– پەرتووکا (ئاشکەرابوونا ئیسلامێ) ب (190) لاپەران نڤيسیە، پێخەمەت ئاشکەراکرنا ڕاستییا ئیسلامێ بۆ وەلاتیێن (سویسرى و فرەنسى)، و دويڤرا هاتییە وەرگێران بۆ زمانێ (ئینگلێزى و عەرەبى)..
و تێدا بەحسێ مەزنییا پەیاما ئیسلامێ دکەت، و د پێشگۆتنا پەرتووکێ دا دبێژت:
– [سەرەراى وان گاڤێن مەزنێن پێشڤەچوونێ یێن شارستانییەتا سەردەم هاڤێتین، هەتا نوکە موسلمانا بهابەرزیێن خوە پاراستینە یێن رۆژئاڤاى ژمێژە دەست ژێ بەردایین، و جیهانا ئیسلامى د گەلەک بیاڤان دا مایە جیهانا باوەرى و نڤێژێ].
و پێشگۆتنا خوە ب دویماهى دئینت ب گۆتنا:
– [کەسەک نەشێت تێبگەهت کو حەقیقەتەکا بەردەوام و بێ دویماهى هەیە ل پشت ڤێ جیهانا فانى، ئەگەر ئەو ئایینێ ئیسلامێ نەخوینت].
هەروەسا د پەرتووکا خوە دا دبێژت:
– [عەقلێن رۆژئاڤایا بێهێز و لاوازن ژ راڤەکرن و شڕوڤەکرنا موعجیزا قورئانا پیرۆز].
– [مرۆڤان قەناعەت ب شارستانییەتا سەردەم نینە چونکى هەر تشتەکێ پێشکێشکرى ژبلى گەوهەرییە، لەورا ڤالەیە ژ رامانێ، چ دەما وەکى ئەڤرو مرۆڤ موژیلى بزاڤ و خوەشدەمیێ نەبوویە بەلێ چ دەما وەکى ئەڤرو ئەو تووشى بێزاریێ ژى نەبوویە، چەرخێ ئامیرەیان مرۆڤ موژیلکرییە و زهنا وى بژالە کرییە و تووشى شکەستنێ کرییە بۆ گەهشتنا ئاشتییا حەقیقى د گەل روحێ کو بشێت بگەهت ئارمانجا سەرەکى کو مرۆڤ بۆ هاتینە ئافراندن].
– [بەرێخوەدانا مرۆڤێ موسلمان جودایە ژ بەرێخوەدانا مرۆڤەکى سەردەم یێ کو ب تنێ مەرەما وى ئەوە پێدڤیێن خوە یین بەدەنى تێرکەت].
– [مرۆڤێ شارستانییەتا سەردەم هوسا تەماشەى جیهانێ دکەت وەکى تشتەکی بکاربینت بۆ تێرکرنا حەزێن خوە، بەروڤاژى وى باوەردار جیهانێ دبینت ئافراندنەکا خوداییە، تێدا مەزنى و هێزا خوداى دیار دبت].
– [بۆ من ئاشکەرابوو ئیسلام ب بنەمایێن خوەڤە ئارام بوونێ ددەتە دەروونێ مە… بەلێ شارستانییەتا مادى بەرێ خودانێ خوە ددەتە بێهیڤیبوون و رەشبینیێ، چونکى وان باوەرى ب چ تشتەکێ نینە، و بۆ ئەوروپییان ڕاستییا ئیسلامێ ئاشکەرانەبوویە، چونکى ئەو ب پيڤەرێن مادى بەرێخوەدانێ بۆ ئیسلامێ دکەن].
– [مەزنترین بنەمایێ ئیسلامێ، یێ بالکێشییا من کرى، شادەدان بوو (أشهد أن لا إله إلاّ الله، وأن محمداً رسول الله)، ئەڤ گۆتنە دیاردکەت کو ئیسلام ئایینەکێ ته‌مامە، و هەر تشتەکێ وێ گرێدایە ب قورئان و سوننەتێ ڤە، چونکى مرۆڤ دشێت هەمى ژیانا خوە هزرکرنێ د ئەڤێ گۆتنێ دا بکەت].
– [شادەدان؛ (لا إله إلا الله).. ئانکو چ حەقیقەتەکا دورست و ته‌مام نینە ژبلى خودێ.. بەلێ فەلسەفا سەردەم و یا (وجودى) دبێژت: چ حەقیقەتەک نینە ژبلى ڤێ دونیایێ].
* مشەختبوون گوهدارییا خودێ و پێغەمبەرى یە (سلاڤ لێ بن):
– [دشیان دا بوو موسلمان رۆژا بوونا پێغەمبەرى (سلاڤ لێ بن) یان رۆژا هاتنا وەحیێ بکەن دەسپێکا سالا خوە، بەلێ ئەوان رۆژا مشەختبوونێ هەلبژارت چونکى ئەو رۆژە وەکى رۆژا دامەزراندنا باژێرێ خودێ ل سەر ئەردى دئێتە هەژمارتن..].
– [ئیسلام ئایینەکێ فرە موعجیزەیە، موعجیزا رەوانبێژیا قورئانێ کو چ کەسێ نەشیاى وەکى ئێک ژ ئایەتێن وێ دورست کەت، و موعجیزا بلەز بەلاڤبوونا وێ، ئەڤرو ئیسلام ب چاڤدێریا خودێ بەلاڤە دبت و د چەرخێ مە یێ تاریدا تیشکێن خوە یێن رۆناهیێ یێن دویماهیێ ددەت د رۆژەکا چوییدا و دویر ژ دلوڤانیا خوداى].
* ل دەمێ بەحسێ پێشکەفتنا زانستى دکەت دناڤ موسلماناندا، دبێژت:
– [یا جهێ بالکێشیێ ئەوبوو دەمێ زانایێ موسلمان (بیرونى) زڤرینا ئەردێ ل دۆر رۆژێ ئاشکەراکرى دناڤ موسلماناندا ب دەستخوەشى پێشوازى لێ هاتەکرن، بەلێ پشتى پێنج چەرخا ل دەمێ (كوپرنيكس)ى ل ئەوروپا هەما بیردوز ئاشکەراکرى ژ وى ئەگەرى هاتە سوتن].
– [ئیسلام هاریکاریا مرۆڤى دکەت ئەو دڤێ قویناغا مێژوویدا بژیت بێى ناخێ خوە دەست بدەت، و دویماهى زنجیرەیا پێغەمبەراتیێ بۆ وى ئامرازێن بەرهنگاریا ڤێ فەوزایا نوکە پێشکێش دکەت، ئیسلام پلەیا مرۆڤان دناڤ خەلکێ و بەرانبەرى خوداى دیار دکەت].
