مزگەفتا “قبة الصخرة) دکەڤتە ناڤ سنورێ مزگەفا ئەقسا ل باژێرێ قودسێ، هەر ژبەر هندێ وەک پشکەک ژ مزگەفتا ئەوسا دهێتە نیاسین. مزگەفتا “قبة الصخرة” گرنگییەک تایبەت ل دەڤ موسلمانان هەیە، هەم وەک پشکەک ژ مزگەفتا ئەقسا کو ئێکەم رۆگەها موسلمانان بی و سێیەم پیرۆزترین جهە، هەروەسا مزگەفت لسەر کەڤرێ پیرۆز …
درێژاهییا بابهتی »دەمێ سوقراتی ژەهر ڤەخاری
ل سالا ٣٩٩ ژبەری زاینی ب تومەتا خرابکرنا گەنج و ئیلحادێ حوکمێ سێدارەدانێ ب ڤەخارنا ژەهرێ لسەر فەیلەسوفێیونانی سوقراتی ل ئەثینا هاتە دان. د ڤی کەڤالی دا سوقرات ل دەمێ بوراندنا چرکەدەمێن دویماهییا ژیێ خوە دا دهێتە وێنەکرن، کو شیرەتێن دویماهیێ لقوتابیێن خوە دکت، هەروەسا د کەڤالی دا ئەفلاتون لسەر …
درێژاهییا بابهتی »٧٧ سال ب سەر دامەزراندنا یەکەم کۆمارا کوردستانێدا دەربازبون
٧٧ سال ب سەر دامەزراندنا یەکەم کومارا کوردستانێدا دەربازبوون کو د سەدەیا بیستێدا هاتبوو ڕاگەهاندن، ژیێ کومارێ یێ کێمبوو، لێ وەکو دەستکەفت د مێژوویا کوردیدا بیرەوەریا وێ دهێتەکرن. کومارا کوردستان ل دووی ڕێبەندانا ٢٦٤٦ێ کوردی لهەمبەر ٢٢ێ کانونا دووێیا ١٩٤٦ زاینی ل باژێرێ مهابات ل ڕۆژ هەلاتێ کوردستانێ هاتبودامەزراندن، کومارێ کیانەکێ …
درێژاهییا بابهتی »خهلایا مهزن سالا 1880
ئیسماعیل تاها شاهین سالا 1880 خهلا و گرانییهكا مهزن ب سهر كوردستانێده هات ژ برسانده مری كهفتنه سهر ڕێك و ڕێباران و گهلهكان ژ برسانده كوڕ و كچێن خوه ب ئهرزانی بهرانبهر تێركرنا زكی فرۆتن و سهرشهقێن كوردان ژ برسانده خوه گههشتنه بهغدا ژی و ب ناڤ باژێرێ بهغدا كهفتن …
درێژاهییا بابهتی »گولالە سدیق: پارێ یەدەکێ عیراقێ هەمی بهێتە دان بۆ حکموەتا هەرێمێ نەشێت موچێ فەرمانبەران بدت.
حکومەتا هەرێمێ ل دویڤ داتا و ژمارەیێن وان، رۆژانە ٥٠٠ هزار برمیلێن نەفتێ دفرۆشت. بهایێ هەر برمیلەکا نەفتێ د جیهانێ دا ٨٥ دولارە، ئەگەر حکومەتا هەرێمێ ب ٧٥ دولاران ژی بفرۆشت ب بهایێ دولاریب ١٤٨ هزار دیناران ب خەملینین، بهایێ ئێک هەیڤێ دێ بتە ترلیونەک و ٦٦٥ ملیار دینار. ئەڤە …
درێژاهییا بابهتی »جەنگا تولڤەکرنا ئەورۆپا ژ کوردان دەسپێکر
نڤیسین: خالد ڕەشید ڤەگوهاستن: ئەحمەد نور ئەرێ رێکەفتە بۆ ئێکەم جار ل سوێدێ د مێژوویا ڤێ دیموکراتێ دا سێ کورد د ڤێ هەیڤا ئەم تێدا بهێنە رادەستکرن بۆ تورکیا؟ ئەرێ رێکەفتە کەسەکێ دەروونێ وی نەخوەش یێ فرەنسی دناڤ سەد و پێنجی مللەتێن جودا جودا دا بچت سێ کوردان بکوژت؟ وەکی …
درێژاهییا بابهتی »زانایان شیان ناڤچاڤێن بهرنیاسترین فیرعهون وێنه بكن
زانایان شیان دوباره دیزاینا بهرنیاسترین فیرعهون ل مسرا كهڤن، پاشا رهمسیسێ دووێ و سێیهم فیرعهونێ خێزانا نوزدهیی بۆ ئێكهم جار پشتی 3200 سالان بكن. زانایان ژ مسرێ ب ههڤكارییا زانایێن ئینگلتهرا وێنهیێ مگرتی یێ پاشا رهمسیسێ دووێ ل دهمێ مرنا وی بگرن، كو نمونهیێ سێ رهههندی یا كلوخێ سهرێ وی …
درێژاهییا بابهتی »مزگەفتا “الخلفاء”
ئێکە ژ شینوارێن مێژوویی یێن سەردەمێ عەبباسییان ل باژێرێ بەغدا، کو هەتا نوکە وەك نمونەیەکا جوان یا هونەرێبیناسازییا وی سەردەمی یا موسلمانان لسەر پێ ماییە. ل دویڤ سەردەمێن مێژوویی چەندین ناڤ هلگرتینە وەکی “القصر، الخلیفة، الخلفاء“. مزگەفت دناڤبەرا سالێن (٢٨٩–٢٩٥ م / ٩٠٢–٩٠٨ز) ب فەرمانا خەلیفێ عەبباسی “المکتفي باللە” ل …
درێژاهییا بابهتی »قەسرا سور دویماهی کەلها موسلمانان ل ئەندەلوس (ئیسپانیا)
قەسرا سور کوشك و کەلهەکا راگرتی و شاکارەکێ مەزن یێ ئەندازیارییا موسلمانانە ل ئەندەلوس. ژ لایێ (ئەبی عەبدوللا موحەمەدێ ئێکێ) دامەزرێنەرێ میرگەها (بني احمر) یا بسەر مەملەکەتا (غەرناتە) ل سەدەیا ١٠ زاینی هاتیە ئاڤاکرن. هەتا نوکە ژی زانینگەهـ و ڤەکولەرێن مێژوویی ڤەکولینان لسەر ڤێ قەسرێ دکن، ژ چەنسین لایێن ئەندازەیی …
درێژاهییا بابهتی »زارۆكهك ددانهكێ سێ ملیون سالی یێ نههنگهكێ دبینت
زارۆكهكێ شهش سالی ددانهكێ نههنگی یێ ڤهدگهرت بۆ گیانهوهرێ میگالودون یێ مهزن دبینت، كو دبت ژیێ وی بگههته 20 ملیون سالان. درێژاهییا ددانی 10 سهنتیمهترن، و زارۆكێ ب ناڤێ سامی شیلتون ل كهنارێ باودسی ل بریتانیا دیت، ههروهكی رۆژنامهیا “میرۆر” یا بریتانی دیاركری. ژیێ ددانی نێزیكی 3 ملیون سالانه، و …
درێژاهییا بابهتی »