ل سالا ٣٩٩ ژبەری زاینی ب تومەتا خرابکرنا گەنج و ئیلحادێ حوکمێ سێدارەدانێ ب ڤەخارنا ژەهرێ لسەر فەیلەسوفێیونانی سوقراتی ل ئەثینا هاتە دان. د ڤی کەڤالی دا سوقرات ل دەمێ بوراندنا چرکەدەمێن دویماهییا ژیێ خوە دا دهێتە وێنەکرن، کو شیرەتێن دویماهیێ لقوتابیێن خوە دکت، هەروەسا د کەڤالی دا ئەفلاتون لسەر …
درێژاهییا بابه‌تی »
٧٧ سال ب سەر دامەزراندنا یەکەم کومارا کوردستانێدا دەربازبوون کو د سەدەیا بیستێدا هاتبوو ڕاگەهاندن، ژیێ کومارێ یێ کێمبوو، لێ وەکو دەستکەفت د مێژوویا کوردیدا بیرەوەریا وێ دهێتەکرن. کومارا کوردستان ل دووی ڕێبەندانا ٢٦٤٦ێ کوردی لهەمبەر ٢٢ێ کانونا دووێیا ١٩٤٦ زاینی ل باژێرێ مهابات ل ڕۆژ هەلاتێ کوردستانێ هاتبودامەزراندن، کومارێ کیانەکێ …
درێژاهییا بابه‌تی »
ئیسماعیل تاها شاهین سالا 1880 خه‌لا و گرانییه‌كا مه‌زن ب سه‌ر كوردستانێده هات ژ برسانده مری كه‌فتنه سه‌ر ڕێك و ڕێباران و گه‌له‌كان ژ برسانده كوڕ و كچێن خوه ب ئه‌رزانی به‌رانبه‌ر تێركرنا زكی فرۆتن و سه‌رشه‌قێن كوردان ژ برسانده خوه گه‌هشتنه به‌غدا ژی و ب ناڤ باژێرێ به‌غدا كه‌فتن …
درێژاهییا بابه‌تی »
حکومەتا هەرێمێ ل دویڤ داتا و ژمارەیێن وان، رۆژانە ٥٠٠ هزار برمیلێن نەفتێ دفرۆشت. بهایێ هەر برمیلەکا نەفتێ د جیهانێ دا ٨٥ دولارە، ئەگەر حکومەتا هەرێمێ ب ٧٥ دولاران ژی بفرۆشت ب بهایێ دولاریب ١٤٨ هزار دیناران ب خەملینین، بهایێ ئێک هەیڤێ دێ بتە ترلیونەک و ٦٦٥ ملیار دینار. ئەڤە …
درێژاهییا بابه‌تی »
نڤیسین: خالد ڕەشید ڤەگوهاستن: ئەحمەد نور ئەرێ رێکەفتە بۆ ئێکەم جار ل سوێدێ د مێژوویا ڤێ دیموکراتێ دا سێ کورد د ڤێ هەیڤا ئەم تێدا بهێنە رادەستکرن بۆ تورکیا؟ ئەرێ رێکەفتە کەسەکێ دەروونێ وی نەخوەش یێ فرەنسی دناڤ سەد و پێنجی مللەتێن جودا جودا دا بچت سێ کوردان بکوژت؟ وەکی …
درێژاهییا بابه‌تی »
زانایان شیان دوباره دیزاینا به‌رنیاسترین فیرعه‌ون ل مسرا كه‌ڤن، پاشا ره‌مسیسێ دووێ و سێیه‌م فیرعه‌ونێ خێزانا نوزده‌یی بۆ ئێكه‌م جار پشتی 3200 سالان بكن. زانایان ژ مسرێ ب هه‌ڤكارییا زانایێن ئینگلته‌را وێنه‌یێ مگرتی یێ پاشا ره‌مسیسێ دووێ ل ده‌مێ مرنا وی بگرن، كو نمونه‌یێ سێ ره‌هه‌ندی یا كلوخێ سه‌رێ وی …
درێژاهییا بابه‌تی »
ئێکە ژ شینوارێن مێژوویی یێن سەردەمێ عەبباسییان ل باژێرێ بەغدا، کو هەتا نوکە وەك نمونەیەکا جوان یا هونەرێبیناسازییا وی سەردەمی یا موسلمانان لسەر پێ ماییە. ل دویڤ سەردەمێن مێژوویی چەندین ناڤ هلگرتینە وەکی “القصر، الخلیفة، الخلفاء“. مزگەفت دناڤبەرا سالێن (٢٨٩–٢٩٥ م / ٩٠٢–٩٠٨ز) ب فەرمانا خەلیفێ عەبباسی “المکتفي باللە” ل …
درێژاهییا بابه‌تی »
قەسرا سور کوشك و کەلهەکا راگرتی و شاکارەکێ مەزن یێ ئەندازیارییا موسلمانانە ل ئەندەلوس. ژ لایێ (ئەبی عەبدوللا موحەمەدێ ئێکێ) دامەزرێنەرێ میرگەها (بني احمر) یا بسەر مەملەکەتا (غەرناتە) ل سەدەیا ١٠ زاینی هاتیە ئاڤاکرن. هەتا نوکە ژی زانینگەهـ و ڤەکولەرێن مێژوویی ڤەکولینان لسەر ڤێ قەسرێ دکن، ژ چەنسین لایێن ئەندازەیی …
درێژاهییا بابه‌تی »
زارۆكه‌كێ شه‌ش سالی ددانه‌كێ نه‌هنگی یێ ڤه‌دگه‌رت بۆ گیانه‌وه‌رێ میگالودون یێ مه‌زن دبینت، كو دبت ژیێ وی بگه‌هته 20 ملیون سالان. درێژاهییا ددانی 10 سه‌نتیمه‌ترن، و زارۆكێ ب ناڤێ سامی شیلتون ل كه‌نارێ باودسی ل بریتانیا دیت، هه‌روه‌كی رۆژنامه‌یا “میرۆر” یا بریتانی دیاركری. ژیێ ددانی نێزیكی 3 ملیون سالانه، و …
درێژاهییا بابه‌تی »
وه‌لاتیێ بریتانی ب ناڤێ “مارك بالیت” د زه‌ڤییه‌كێ دا پارچه پاره‌یه‌كێ كانزایی یێ كه‌ڤن (شلن) دیت و بهایێ د نوكه دا 10 هزار پاوه‌ندن. رۆژنامه‌یا “ده‌یلی مه‌یل” دیاركر كو مارك بالیتی ئه‌ڤ شلنێ كه‌ڤن یێ ب ناڤێ “Crispus” دناڤ زه‌ڤییه‌كێ ل گوندێ هاسلینگ فیلد ب رێكا ئامیرێ ئاشكراكرنا كانزایان ڤه‌دیت، …
درێژاهییا بابه‌تی »
مالپه‌رێ خابير مالپه‌ره‌كێ سه‌ربه‌خو یێ هه‌مه‌ره‌نگه